کاربست نظریه «فضای دورگه» در جنبش 14 فوریه بحرین

نویسندگان

چکیده مقاله:

رسانه‌های ارتباط‌جمعی، شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی یا رسانه‌های اجتماعی در جنبش‌های اجتماعی نوین کشورهای جهان نقش فراوانی داشته‌اند. یکی از این کشورها مجمع‌الجزایر بحرین است که در سال 2011 تحت تأثیر فعالیت‌های جوانان در فضای اینترنت شاهد تظاهرات و جنبش‌هایی بوده است. جوانان بحرینی هم‌زمان با پیروزی انقلاب‌های تونس و مصر و تحولات لیبی، مردم را از طریق شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به جنبش دعوت کرده و از طریق آن نیز به هدایت جنبش می‌پرداختند اما درنهایت نتوانستند به پیشبرد موفقیت‌آمیز جنبش بپردازند. پژوهش حاضر در پی این است تا به روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای و مصاحبه نخبگانی، ابتدا به توضیح نظریه «فضای دورگه» مطرح‌شده از سوی مانوئل کاستلز(Manuel Castells) بپردازد، سپس میزان تطبیق این نظریه با جنبش اخیر بحرین موسوم به «جنبش 14 فوریه» را مورد ارزیابی قرار دهد. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه نظریه فضای دورگه کاستلز چیست و چگونه در جنبش 14 فوریه بحرین کاربست می‌یابد. سؤالات فرعی این مقاله نیز از این قرار است که اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی تا چه میزان در جنبش 14 فوریه بحرین تأثیرگذار بوده‌اند؟ کدام‌یک از شبکه‌ای اجتماعی اینترنتی نقش محوری در تحولات بحرین در سال 2011 داشته‌اند؟ چه عواملی موجب ناکامی و عدم پیروزی جنبش 14 فوریه بحرین شده است؟ یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که فضای دورگه که شامل شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و فضای عمومی و نمادین در جنبش‌ها است، نقش مهمی در جنبش 14 فوریه بحرین داشته و به‌خوبی در آن کاربست یافته است. نظام بحرین پس از اینکه متوجه شد فضای دورگه عامل پیشبرد جنبش 14 فوریه بحرین است، با قطع مقطعی اینترنت و تخریب میدان لؤلؤ به‌عنوان فضای عمومی و نمادین جنبش، درصدد مهار فضای دورگه جهت سرکوب جنبش 14 فوریه برآمد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

واکاوی کنش انقلابی عبدالوهاب حسین، پیشگام جنبش 14 فوریه بحرین، بر اساس نظریه پی‌یر انسار

هدف: هدف اصلی از نگارش مقاله حاضر واکاوی کنش انقلابی یکی از مهم‌ترین رهبران کمتر شناخته‌شده جنبش 14 فوریه بحرین به نام عبدالوهاب حسین است. عبدالوهاب حسین ازنظر بسیاری از سیاستمداران بحرینی، آغازگر جنبش مذکور بوده است. وی که هماره از سوی رسانه‌های عربی و بین‌المللی تحریم رسانه‌ای شده بود، آرمان‌شهر خاصی برای مردم بحرین متصور بوده است. ازاین...

متن کامل

کاربست «نظریه بسیج منابع» در تبیین جنبش اجتماعی مرابطون

مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکل­گیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...

متن کامل

تقابل آمریکا نسبت به جنبش مردمی بحرین

در این پژوهش از اهمیت خاورمیانه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای غرب به خصوص آمریکا سخن به میان آمده است. ایالات متحده در این حوزه منافع حیاتی غیر قابل اغماضی دارد و از دیرباز تا کنون هدف این کشور تسلط و کنترل بر این منطقه می باشد به طوری که اگر هر حرکت اعتراض آمیزی در کشورهای این منطقه صورت بگیرد و منافع آمریکا را تهدید کند، این کشور تمام توان خود را جهت خنثی سازی و سرکوب این نوع حرکات به کا...

15 صفحه اول

لزوم نظریه پردازی درباره واقعیت های دورگه در ایران

جامعه معاصر ایران در قالب مفاهیم متنوعی مثل وابسته، در حال توسعه ، و پیرامونی مقوله بندی شده است. هریک از این مفاهیم حاصل نگاه به جامعه ایران از منظری تئوریک است. این نظریه ها تماس با غرب و دنیای مدرن را لحاظ کرده اند و بر آن اساس ویژگی هایی مثل وابستگی را در جوامع غیر غربی تشخیص داده اند. تأثیرپذیری ایران از غرب سهم مهمی در تحولات جامعه معاصر ایران داشته است و لحاظ آن در تبیین جامعه ایران به ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 3

صفحات  101- 119

تاریخ انتشار 2018-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023